Vanuit de provincie Utrecht is het initiatief genomen om te zoeken naar meer databronnen om de verkeersveiligheid te verbeteren. In samenwerking met VeiligheidNL is het nu mogelijk anonieme data van ziekenhuizen en ambulancediensten in het dashboard Monitor VErkeersslachtoffers (MOVE) te laden. Dat stelt de provincie in staat beter onderbouwde keuzes te maken in bijvoorbeeld weginrichting, maar ook met gerichte gedragscampagnes.
De provincie Utrecht was tot voor kort vooral afhankelijk van politiedata voor inzicht in verkeersongevallen, maar deze data zijn niet volledig. De politie komt namelijk bij lang niet alle verkeersongevallen ter plaatse, vooral niet bij ongevallen waarbij geen gemotoriseerde voertuigen betrokken zijn.
Geanonimiseerde spoedzorgdata die voor de provincie Utrecht worden gebundeld in de regionale monitor MOVE, laten zes keer meer verkeersslachtoffers zien dan voorheen toen nog alleen BRON-data (Bestand geRegistreerde Ongevallen Nederland) beschikbaar was. Deze vergelijking is op basis van slachtofferdata uit 2022. De BRON-data van 2023 zijn nog niet beschikbaar ten tijde van het opstellen van deze rapportage.
Het helpt beleidsmakers maar ook wegbeheerders om dankzij de inzichten van MOVE nog beter onderbouwde keuzes te maken bij het verbeteren van de verkeersveiligheid. De datasamenwerking binnen MOVE Utrecht komt voort uit een gezamenlijke aanpak van provincie Utrecht, VeiligheidNL, kenniscentrum voor letselpreventie, regionale ziekenhuizen en de Utrechtse ambulancedienst. Vrijdag 21 juni werd in het Provinciehuis in Utrecht stilgestaan bij de realisatie van het MOVE dashboard en de inzichten over 2023.
Geanonimiseerde data
Middels een interactief dashboard biedt MOVE een vollediger en betrouwbaarder beeld van risicogroepen en risicolocaties bij verkeersongevallen, om zo verkeersveiligheidsrisico’s inzichtelijk te krijgen. Hiervoor worden vanuit diverse Regionale Ambulancevoorzieningen (RAV’s) in het land ambulancedata geanonimiseerd gedeeld met VeiligheidNL. Onder andere om inzichtelijk te maken op welke locatie het ongeval plaatsvond en welk soort voertuigen hierbij betrokken waren.
Deze data worden in MOVE aangevuld met data vanuit diverse Spoedeisende Hulp-afdelingen (SEH’s). Daarbij worden niet de echte namen van patiënten gedeeld, maar pseudoniemen. De SEH-data bieden onder meer inzicht in de wijze waarop verkeersongevallen zijn ontstaan, de aard en ernst van het letsel.
Samen optrekken
'Voor de provincie Utrecht is verkeersveiligheid erg belangrijk. Hoewel het helemaal naar nul krijgen van het aantal slachtoffers niet realistisch is, willen we geen kans onbenut laten om de verkeersveiligheid van onze wegen daar waar het kan te verbeteren', aldus André van Schie, gedeputeerde Mobiliteit, Economie en Digitalisering van Provincie Utrecht. 'Zorgvuldig gebruik van data is daarbij een waardevol instrument, wat op objectieve wijze kan helpen met het analyseren van locaties waar mogelijk aanpassingen gedaan kunnen worden om de verkeersveiligheid verder te verbeteren. Ook worden de data gebruikt bij het analyseren van gedrag van verkeersdeelnemers om zo effectief in te kunnen spelen op verkeersonveilig gedrag en veilig gedrag aan te leren'.
'Al jarenlang weten we dat het beleid voor verkeersveiligheid noodgedwongen gemaakt werd op basis van onvolledige informatie. Om deze reden zijn we erg dankbaar dat we samen met de spoedzorgpartners en Provincie Utrecht kunnen optrekken om het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen' vertelt Martijntje Bakker, directeur van VeiligheidNL. 'Een zes keer hogere slachtofferregistratie betekent ook veel meer inzicht in risicolocaties en risicogroepen. De data van ziekenhuizen en ambulancevoorzieningen zijn hiervoor van onschatbare waarde. Zo kunnen ze voor wegbeheerders en beleidsmakers gelden als vertrekpunt voor aanpassingen in de infrastructuur, de ontwikkeling van effectieve gedragsinterventies en om de effecten van maatregelen te evalueren'.
Privacy van patiënten waarborgen
MOVE gebruikt alleen data van verkeersslachtoffers die nodig zijn voor de verkeersveiligheid en die reeds in het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) zijn verzameld voor het medisch zorgproces. Het levert dus geen extra registratiehandelingen op. VeiligheidNL werkt daarnaast met geavanceerde AI-technologieën die de privacy van patiënten waarborgen en alleen echt noodzakelijke gegevens selecteren die de aard, oorzaken en gevolgen van verkeersongevallen laten zien.
Regionale data essentieel voor Utrechts beleid
In de regio Utrecht wordt voor MOVE samengewerkt met de Regionale Ambulancevoorziening Utrecht (RAVU), het UMC Utrecht, het St. Antonius Ziekenhuis en het Diakonessenhuis. Samen met de provincie Utrecht, de Utrechtse gemeenten en VeiligheidNL zetten wij een belangrijke stap in het gezamenlijk terugdringen van het verkeersletsel in de provincie. De cijfers onderstrepen het belang van het samenwerkingsverband.
In 2023 zijn er binnen de provincie Utrecht 7.962 slachtoffers geregistreerd in MOVE. Hiervan werden er 6.456 slachtoffers behandeld door de RAVU, waar 1.506 slachtoffers werden behandeld op de SEH zonder door de ambulancevoorziening te zijn binnengebracht. 1.192 slachtoffers werden door zowel de RAVU als de SEH behandeld. Onder de 7.962 slachtoffers waren er 7.052 verkeersslachtoffers, 759 slachtoffers van een enkelvoudig voetgangersongeval en 151 slachtoffers met een ander vervoersongeval. In die laatste categorie valt te denken aan fietsers die vallen tijdens het op- of afstappen, mensen die slachtoffer worden van geweldpleging in het verkeer en inzittenden van voertuigen die bij het in- of uitstappen ten val komen. Deze slachtoffers worden weergegeven in aantallen, maar zijn in de rapportage niet meegenomen in de analyses.
Hernieuwde samenwerking
De betrokken partijen zetten zich al sinds 2020 in om het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen. Nu de eerste gemeenschappelijke resultaten zichtbaar zijn, gaan zij door met de samenwerking tot en met 2028. In andere provincies zijn en worden vergelijkbare samenwerkingsverbanden gevormd om verkeersongevallen te voorkomen.
Op de foto van links naar rechts: Jack Versluis, Vivian Broex, Luc Demoulin, André van Schie, Martijntje Bakker
Meer informatie
Voor persinformatie:
jelmer.geerds@provincie-utrecht.nl, 06 42 47 30 33
