Circulaire samenleving

In het coalitieakkoord 2019-2023: Nieuwe energie voor Utrecht is veel aandacht voor circulariteit en duurzaamheid. Concrete acties in het coalitieakkoord gaan over de thema's:

• Circulair bouwen
• Circulaire gebiedsontwikkeling
• Circulaire ketensamenwerking
• Circulaire bedrijfsvoering

De provincie heeft de Beleidsvisie Circulaire Samenleving 2050 in juni 2021 vastgesteld. De Beleidsvisie Circulaire Samenleving 2050 schetst een beeld van hoe de provincie de circulaire toekomst voor zich ziet. Inclusief kansen om tot deze circulaire samenleving te komen.

Interbestuurlijke afspraken

De provincie is betrokken bij verschillende afspraken voor een circulaire samenleving:

• De City Deal Circulair en Conceptueel bouwen (april 2021):
  • In de City Deal staan afspraken tussen het Rijk, steden, provincies, bouwbedrijven, kennisinstellingen en koepelorganisaties om samen de bouw te verduurzamen.
  • De ambitie is dat de bouwsector drijvende kracht is voor de circulaire economie.
• Een regionaal Convenant Duurzaam Bouwen, waaraan we samen met gemeenten, corporaties, waterschappen en marktpartijen werken:
  • Doel van dit Convenant is te komen tot een gelijk speelveld met zoveel mogelijk doelstellingen en richtlijnen op het gebied van energie, klimaatadaptatie, circulariteit, natuurinclusiviteit en gezondheid.
• Het interbestuurlijk programma (2018):
  • Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen voeren de vijf transitieagenda’s uit. Daarbij hoort een regionale grondstoffenstrategie. Deze strategie biedt inzicht in de omvang van de grondstoffen- en materiaalstromen in de provincie. Daarnaast staan er voorstellen om deze materiaalstromen sluitend te maken.
  • Landelijke afspraken voor het circulair inkopen en aanbesteden van gebouwen en infrastructuur. Er zijn ook afspraken voor het bevorderen en opschalen van circulair bouwen. In het coalitieakkoord zijn deze afspraken vertaald in acties voor duurzame inkoop van infrastructurele werkzaamheden en beheer en onderhoud.
• Het Nationaal Grondstoffenakkoord (2017) en daarmee de vijf landelijke transitieagenda’s (2018) over: biomassa en voedsel, kunststoffen, maakindustrie, bouw en consumptiegoederen.
• De duurzame Investeringsagenda (2017):
  • gemeenten, provincies en waterschappen investeren elk jaar 28 miljard euro aan investeringen en inkoop die energieneutraal, klimaatrobuust en circulair zijn.

Duurzame ontwikkelingsdoelen

De Verenigde Naties hebben in 2015 Duurzame Ontwikkelingsdoelen afgesproken. Voorbeelden van deze doelen zijn het realiseren van duurzame steden en gemeenschappen en het duurzame gebruik van ecosystemen en biodiversiteit. Deze doelen vormen de basis voor het beleid van de provincie en de uitvoering die wij hieraan geven. Denk aan een gezonde en duurzame leefomgeving en gezonde groei en kwaliteit van de fysieke ruimte. Het welzijn van de mensen staat voorop.

Het goede voorbeeld

In onze bedrijfsvoering geven we het goede voorbeeld op het gebied van:

• Circulariteit en inclusie met inkoop
• Duurzame mobiliteit
• Hernieuwbare energie
• Afvalrecycling

Wij roepen onze contractpartners en organisaties hetzelfde te doen.

De beleidsvisie Circulaire Samenleving 2050 is in 2021 vastgesteld. Met deze beleidsvisie kijken we naar de ontwikkeling van de circulaire samenleving in alle delen van onze provincie. De provincie wil met concrete activiteiten bijdragen aan een transitie naar een circulaire samenleving. De focus ligt hierbij op drie doelen: 

1. Het verminderen van milieudruk.
2. Het verbeteren van leveringszekerheid van producten, componenten en materialen.
3. Het ontwikkelen van een toekomstgerichte regionale economie.

Bij het werken aan deze doelen verschuift onze focus. Het gaat minder om het sluiten van kringlopen door recycling van afval. De nadruk ligt nu op meer fundamentele veranderingen. We kijken meer naar circulaire oplossingen voor de productie en het gebruik van goederen en diensten. De hoofdvraag is niet langer: hoe gaan we slimmer om met ons afval? De hoofdvraag is: Hoe reduceren we het gebruik van primaire abiotische grondstoffen (mineralen, metalen en fossiele grondstoffen). Welke oplossingen zorgen ervoor dat:

• we minder nieuwe producten en materialen nodig hebben om in onze behoeften te voorzien?
• onze spullen langer meegaan?
• er vernieuwende ketensamenwerking ontstaat?
• materialen in gebruik blijven?
• materialen geen afval worden?

De provincie Utrecht werkt samen met regionale partners aan circulariteit in het westen, midden en oosten van de provincie.

Platform Groene Hart Werkt (regio Utrecht West)

Platform Groene Hart Werkt verbindt ondernemingen, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en overheden met elkaar. Belangrijk is de samenwerking tussen deze partijen aan circulaire initiatieven mogelijk te maken. Zo kunnen we de regionale economie versterken en de arbeidsmarkt verbeteren. Via Groene Hart Werkt:

• verstevigen partijen hun samenwerking.
• delen zij hun kennis en netwerk.
• realiseren zij samen kansrijke (regionale) projecten.

Meer weten over Platform Groene Hart Werkt

Wilt u meer weten over de Platform Groene Hart Werkt, bekijk de website: Groene Hart Werkt.

Cirkelregio Utrecht (regio Utrecht Midden)

De Cirkelregio Utrecht is een netwerk van professionals die zich inzetten voor een circulaire economie. De deelnemers komen uit verschillende organisaties:

• Samenwerkingsverband U10 (U10)
• Gemeente Amersfoort
• Gemeente Utrecht
• Gemeente Veenendaal
• VNO-NCW
• ROM Utrecht Region (ROM)
• Natuur- en milieufederatie Utrecht (NMU)
• Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR)
• Utrecht Sustainability Institute (USI)
• Stichting Cirkelstad
• Provincie Utrecht

Werkgroepen

Alliantie Cirkelregio Utrecht werkt onder andere in werkgroepen samen om de overgang naar een circulaire regionale economie te versnellen. In de Cirkelregio zijn verschillende thematische coalities (werkgroepen) actief. Professionals uit de regio kunnen zich hierbij aansluiten. Er zijn zes werkgroepen:

• Bouw en demontage
• Circulaire gebieden
• Inkoop
• Bestuurlijk netwerk
• Ondernemerschap
• Monitoring

Initiatievenkaart

Bekijk de circulaire initiatieven in de regio Utrecht via de initiatievenkaart van de Alliantie Cirkelregio Utrecht.

Ondersteuningstool

Bekijk het overzicht van organisaties die hulp bieden aan bedrijven die willen beginnen met circulaire activiteiten of die willen opschalen via de ondersteuningstool van de Alliantie Cirkelregio Utrecht.

Meer weten over de Alliantie Cirkelregio Utrecht

Wilt u meer weten over de Alliantie Cirkelregio Utrecht, bekijk de website: Alliantie Cirkelregio Utrecht.

Living Lab Regio Foodvalley Circulair (Regio Utrecht Oost)

De regionale partijen van Living Lab Regio Foodvalley Circulair willen samen de transitie naar een circulaire economie versnellen. Het doel is om in de regio Foodvalley een brede circulaire beweging op gang te brengen. Vooral om in de praktijk te experimenteren en te innoveren. Samenwerking is daarvoor noodzakelijk, tussen:

• Ketenpartijen
• Sectoren
• Ondernemers, onderwijs- en kennisinstellingen
• Overheden

Ook met andere initiatieven binnen en buiten de regio versterken zij de samenwerking. Zo kan men optimaal gebruikmaken van bestaande kennis en netwerken.

Meer weten over Living Lab Regio Foodvalley Circulair

Wilt u meer weten over Living Lab regio Foodvalley Circulair, bekijk de website: Regio Foodvalley Circulair.

Kennis en inzichten delen, helpt bij het realiseren van een circulaire samenleving. Daarom stimuleert de provincie kennisdeling via de kennisbank Alliantie Cirkelregio Utrecht.

Dat is specifiek voor de regio Utrecht, dé plek voor kennis over de circulaire samenleving. U kunt hier terecht voor rapporten, artikelen en inspirerende voorbeelden via de initiatievenkaart.

Wilt u een bijdrage leveren aan de overgang naar een circulaire samenleving? De provincie Utrecht ondersteunt:

• Ondernemers
• (groepen) Particulieren
• Lokale overheden

De provincie en Alliantie Cirkelregio Utrecht hebben samen het Servicepunt Circulair opgericht. Hier vindt u informatie, verwijzen we u naar netwerkpartners of krijgt u gerichte adviezen. Bijvoorbeeld wanneer u een nieuw initiatief wilt opstarten of uw (bedrijfs)activiteiten meer circulair wilt maken.

Er gebeurt al veel op het gebied van circulaire economie. Samen met de Alliantie Cirkelregio Utrecht is een kaart gemaakt van kansrijke circulaire projecten in de regio Utrecht. Bekijk de initiatievenkaart. Mist u een project? meldt dat dan via de Alliantie Cirkelregio Utrecht.

Enkele voorbeelden

Servicepunt Utrecht Circulaire Topregio

Als partner van de Cirkelregio Utrecht heeft de provincie financiële ondersteuning geleverd voor de oprichting van het Servicepunt Utrecht Circulaire Topregio. Iedereen die een bijdrage wil leveren aan de circulaire economie kan hier terecht voor vragen of hulp. Voorbeelden van ondernemers in de provincie die succesvol verder zijn geholpen, zijn Krijg de Kleertjes en Buurman Utrecht.

Circular Economy Lab 21

Hoe kunnen we de circulaire economie realiseren? De Circulair Economy Labs richten zich op het debatteren over concrete knelpunten en formuleren van gezamenlijke acties. Het Utrecht Sustainability Institute organiseert deze bijeenkomsten.

In het Circular Economy Lab stond op 2 december 2019 het onderwerp circulaire gebiedsontwikkeling centraal. De avond is mede mogelijk gemaakt door de Cirkelregio Utrecht en (mede)gefinancierd door de provincie.

Hof van Cartesius

Het Hof van Cartesius is een proeftuin georganiseerd door creatieve ondernemers waar wordt gewerkt volgens circulaire principes. De paviljoens, rondom een grote, groene openbare binnentuin, zijn voor 90 procent gebouwd met gebruikte of bio-based materialen.

De proeftuin kreeg subsidie van de provincie en wordt nu ondersteund door de provincie via het nieuw opgerichte Stadmakersfonds. Met deze steun kan de proeftuin 300 procent uitbreiden.

Publicatie circulair bouwen

De Economic Board Utrecht en Cirkelregio Utrecht zijn in 2017 op zoek gegaan naar regionale voorbeeldprojecten van circulaire bouw en demontage. Dat heeft geresulteerd in de publicatie Circulair bouwen in de praktijk.

Circo Tracks

Veel ondernemers in de provincie werken al circulair. Dit is uitdagend, want het gaat om een andere manier van werken, anders samenwerken en nieuwe producten. De provincie ondersteunt deze regionale ondernemers daarom met Cirko Tracks, een driedaagse cursus om innovatieve circulaire businessmodellen te ontwikkelen. Succesvol deelnemer aan een van deze tracks is Circular Cycling.