Klimaatbestendig je tuin inrichten, hoe doe je dat? We zijn in de tuin van Peter Brons en zijn gezin in Stoutenburg in de gemeente Leusden. Kikkers kwaken vanuit een poel achter de tuin, er zijn perkjes met planten aan beide kanten en door de open afscheiding is er vrij uitzicht over de weilanden. Peter: ‘Hier achter het huis is het prachtig, maar zie je de bestrating naast ons huis? Zo'n 200 vierkante meter! We zitten ermee in onze maag, want we willen daar een zitje, minder steen, meer groen en meer privacy. Maar hoe pakken we dat aan?’
Degene die daar een antwoord op heeft, is net aangeschoven aan Peters tuintafel: tuincoach Christina Hoyer. Vanuit het initiatief Groen Leusden kregen 50 Leusdenaren in het voorjaar van 2024 van Christina en haar collega's gratis advies voor het vergroenen van hun tuin. Christina: ‘Veel tuineigenaren willen meer bloemen, planten en bomen in hun tuin. Hun grote vraag is: ‘Hoe?’ Ik voer het gesprek en luister goed naar hun wensen. Peter wil minder tegels op zijn oprit. Met halfopen grastegels maak je de oprit al een stuk groener en waterdoorlatend. En privacy creëer je bijvoorbeeld met een pergola die je laat begroeien met Nederlandse klimplanten als de clematis of de wilde kamperfoelie met mooie witte bloemen.’
Het effect van vergroenen
Groen Leusden is mede mogelijk gemaakt met subsidie van de provincie Utrecht. De provincie wil de Utrechtse steden en dorpen groener en meer biodivers inrichten. In ons veranderende klimaat met hevige regenbuien en wateroverlast helpt vergroenen om water vast te houden. En op hete dagen zorgen planten en bomen voor schaduw en verkoeling. Mensen voelen zich bovendien gelukkiger in een groene omgeving en een huis in een groene omgeving is gemiddeld meer waard dan op een betegelde plek.
Een groene tuin vergt vaak minder onderhoud dan een betegelde tuin. Als je de tuin goed aanlegt heb je een mini-natuurgebied. Zo'n tuin onderhoudt zichzelf.
Minder onderhoud
Peter: ‘Ik zag een beetje op tegen al het werk dat je moet verzetten om een groene tuin te krijgen. Waar moet je beginnen?’ ‘Weet je wat de grap is,’ antwoordt Christina, ‘een groene tuin vergt vaak minder onderhoud dan een betegelde tuin. Als je de tuin stapje voor stapje goed aanlegt, compleet met opvang voor het water, dan heb je een mini-natuurgebied. Zo'n tuin onderhoudt zichzelf.' En het vergroenen heeft veel voordelen. Christina: ‘Voor de biodiversiteit is het fantastisch: al je vrienden komen weer terug in je tuin, van de huismus, tot de torretjes en de egels.’
Mogelijkheden zien
Christina kijkt naar de mogelijkheden in de tuin. ‘Kun je een regenton plaatsen? Welk type planten passen in je tuin? Hoe trek je meer vogels en insecten aan? Ik laat zien hoe je een groene tuin mooi, onderhoudsvriendelijk en klimaatbestendig kan maken. Wil je bijvoorbeeld het hele jaar vlinders in je tuin? Plant winterheide en judaspenning in het voorjaar en lavendel en ijzerhard in het najaar. En het hoeft helemaal niet duur te zijn. Ruil stekjes met de buren, kijk op Marktplaats, wees creatief!’ Peter is inmiddels met het tuinadvies aan de slag gegaan: ‘We hebben de schutting gesloopt en een hek van kastanjehout geplaatst langs de oprit. We gaan er nog een heg met sleedoorn en wilde lijsterbes tegenaan zetten.’
Begin bij de bodem
Het initiatief Groen Leusden blijkt een groot succes. De adviezen van de tuincoaches zijn inmiddels allemaal vergeven, maar Groen Leusden biedt meer om je tuin, balkon of dak te vergroenen: kenniscafés, workshops en heel veel tips en informatie over onder andere lokale kwekers. Waar begin je als je zelf aan de slag gaat? Christina: ‘Bij de bodem! Onderzoek welk type bodem je tuin heeft, dat kan gewoon op internet. Je kan een test kopen of je kunt eventueel deskundige hulp inschakelen. Zand, klei, leem of veen? Dat maakt heel veel uit voor je beplanting. Zand is bijvoorbeeld los en korrelig en minder vruchtbaar, veen gedraagt zich als een sponsje en is heel voedselrijk. En gebruik Nederlandse soorten planten en bloemen, die zijn veel sterker, omdat ze gewend zijn aan ons klimaat. Ze kunnen ook beter tegen warmte, omdat ze diepere wortels hebben. Zorg tenslotte voor een regenton of een wadi voor wateropvang. Zo heb je een eigen buffer, zodat je planten kunnen overleven in droge periodes.’
Ik snoei mijn tuin niet meer in het najaar. Tip van de tuincoach, als ik alles laat liggen hebben de vogels en insecten weer voedsel en het is goed voor de bodem.
Aan de slag met het tuinadvies
Peter is ondertussen bezig met zijn eigen groene oase: ‘Ik heb veel gehad aan het tuinadvies en ben nu een beetje aan het rommelen in de tuin, heel leuk. Er komt nog een slingerend paadje naast het huis, waarvoor ik de tegels wil hergebruiken. Ik denk aan een afscheiding van perenbomen en een zitje voor het huis om ’s avonds van de zon te genieten, misschien op een vlonder.’ ‘Tegels warmen op in de zomer,’ vult Christina aan, ‘een vlonder houdt minder warmte vast.’ Peter: ‘En ik snoei mijn tuin niet meer in het najaar. Tip van Christina, als ik alles laat liggen hebben de vogels en insecten weer voedsel en het is goed voor de bodem.’
We willen samen met jou de Utrechtse dorpen en steden klimaatbestendiger en biodiverser inrichten. Handig in ons veranderende klimaat met hevige regenbuien en wateroverlast.