Erfgoedparels

Het pand aan de Minrebroederstraat 16 is van oorsprong een klooster van de Minrebroeders. In 1578 werd de orde van Minrebroeders de toegang tot de stad ontzegd en kwam het klooster leeg te staan. Na de reformatie werd het onteigend en in de loop van de tijd is het mand door verschillende  verschillende eigenaren bewoond. In 1912 is het samengevoegd met de panden van de Minrebroederstraat 18 en 20 en is het Stedelijk lyceum er gevestigd. Op dit moment is het in eigendom van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). De restauratie is o.a. gericht op  herstel van de kapconstructie en de zes consoles van de voorgevel. Daarbij worden duurzaamheidsmaatregelen getroffen.

Het pand is het voormalige ziekenhuis St. Johannes de Deo en een voorbeeld van Rooms-katholieke ziekenhuisbouw tijdens het einde van de 19^e eeuw. De oprichters van het ziekenhuis waren broeders van een van oorsprong Duitse congregatie. Het pand is het ontwerp van architect J. van Kesteren, een Utrechtse bouwmeester. Het ziekenhuis is in 1896 in gebruik genomen waarna nog een aantal verbouwingen hebben plaats gevonden. In 1972 kreeg het pand een nieuwe bestemming als conservatorium. De restauratie is onder andere gericht op herstel van balkons, trappen en ballustraden, beglazing en natuursteen waarbij duurzaamheidsmaatregelen worden toegepast. 

Buitenplaats Vechtoever was oorspronkelijk de eerdere hofstede Den Oever. Het werd na 1739 vernieuwd door Jacob Machado, waarna het de naam Vechtoever kreeg. In 1884 liet Petrus van Cranenburgh de sterk vervallen buitenplaats moderniseren. Na hem volgden de eigenaren elkaar snel op. Het fenomeen thuiskoepel ligt onlosmakelijk verbonden aan de buitenplaatsen van de vecht, veelal gesticht door rijke Amsterdamse kooplieden en bestuurders. De classicistisch vormgegeven theekoepel aan de Vecht dateert van rond 1775 en past in de Lodewijk XVI-stijl voor zowel het exterieur als het interieur. Het restauratieplan richt zich onder andere op herstel van de zuilen, de sokkel, de dakbedekking en het plafond. 

Het huis Prattenburg is al sinds de late middeleeuwen bekend als boerderij onder de naam Grootveld. De naam Prattenburg wordt voor het eerst in 1502 gebruikt. Vanaf 1694 is het in bezit van Jacob van Wijck, die het twee jaar later nalaat aan zijn neef mr. Anthony van Asch van Wijck. Sindsdien is het huis in de familie gebleven. In de loop van de tijd is Prattenburg steeds uitgebreid tot een uitgestrekt landgoed met gronden ten westen en ten oosten van de weg naar Els. Het terrein bestaat uit 450 hectare grond en 19 rijksmonumenten. Rond 1887 liet jhr. Mr. Van Asch van Wijck het huis geheel herbouwen waarbij het zijn huidige neogotische uiterlijk kreeg. De subsidie wordt toegekend voor restauratie van vijf van de negentien rijksmonumenten op het terrein. 

In de binnenstad van Amersfoort staat de De St. Franciscus Xaveriuskerk. Het pand is in 1817 gebouwd in neoklassieke stijl naar het ontwerp van Teunis Wittenberg uit Zutphen. Aan de buitenkant vallen de kolossale geblokte pilaren en de driehoekige timpaan op. Ook aan het torentje in de vorm van een rond tempeltje op de nok van de kerk is de Griekse stijl herkenbaar. Het gebouw maakt deel uit van de rooms-katholieke parochie Onze Lieve Vrouw van Amersfoort. De restauratieplan is gericht op herstel van de toren.

Het orgel in de Hervormde kerk in Houten is gebouwd door de firma Van Oeckelen uit Groningen. Op 30 oktober 1877 besloten de kerkvoogdij en de notabelen van de Hervormde Kerk te Houten een orgel aan te schaffen. Al op 10 maart 1878 werd het orgel in gebruik genomen met een bespeling door Richard Hol, destijds organist van de Domkerk te Utrecht. Gezien de voor die tijd relatief lage aankoopprijs (2000 gulden) en snelle levering van het instrument had Van Oeckelen dit orgel waarschijnlijk al klaar staan in de werkplaats en zal het orgel uit ongeveer 1875 dateren. Het orgelfront is vijfdelig. Het bijzondere van het Houtense orgel is dat de zijtorens niet rond, maar spits zijn. Het orgel zal in zijn geheel gerestaureerd worden.

Ten noorden van Woudenberg ligt de historische buitenplaats Geerestein, gesticht vóór 1400. In de loop van de vijftiende eeuw kwam het in het bezit van het geslacht Van Zuylen van Nyvelt. Zij bleven tot in de zeventiende eeuw de eigenaren. In 1536 werd Geerestein als ridderhofstad erkend. In 1835 kocht Dhr. H.D. Hooft de buitenplaats. Onder zijn beheer werd de aanleg in landschapsstijl met behoud van verschillende formele elementen gerealiseerd. De witgepleisterde stal met grijze plint is gebouwd in chaletstijl tussen 1835 en 1850. De voorgevel is voorzien van een portico van vier houten zuilen. Het restauratieplan richt zich op zowel op herstel van de binnen- als de buitenkant. 

In de gemeente Vijfherenlanden staan vier wipmolens in eigendom van de Stichting Instandhouding Molens Alblasserwaard en Vijfherenlanden (SIMAV). Hierboven ziet u de eerste twee:

• Hoekmolen te Hei- en Boeicop
• Bonkmolen te Meerkerk

De molens zijn oorspronkelijk gebouwd voor het bemalen van de polders. De roeden van deze molens zijn beoordeeld als onveilig en dienen vervangen te worden om weer te kunnen draaien. De restauratie bestaat uit het vervangen van de molenroeden van deze vier molens. 

In de gemeente Vijfherenlanden staan vier wipmolens in eigendom van de Stichting Instandhouding Molens Alblasserwaard en Vijfherenlanden (SIMAV). Hieronder ziet u de laatste twee:

• Vlietmolen te Lexmond
• Molen Ter Leede te Leerdam

De molens zijn oorspronkelijk gebouwd voor het bemalen van de polders. De roeden van deze molens zijn beoordeeld als onveilig en dienen vervangen te worden om weer te kunnen draaien. De restauratie bestaat uit het vervangen van de molenroeden van deze vier molens. 

De omvangrijke restauratie van de Domkerk is in 2017 gestart en in verschillende fasen uitgevoerd. De werkzaamheden van de eerste fase hadden betrekking op de gevels aan de zuid- en oostzijde van het hoogkoor en de oostgevel van het zuidertransept. Fase twee betrof de restauratie van de tufstenen gebeeldhouwde kanthogels en waterlijsten. Restauratie fase drie is gerealiseerd in de periode 2018 t/m 2020. Dit betrof het exterieur van de noordzijde van het hoogkoor en de oostzijde van het noordertransept. Vorig jaar is subsidie verleend voor werkzaamheden aan de balustrades aan de oost en zuidzijde en de lantaarn. Het restauratieplan voor de huidige subsidie bestaat uit herstel van de topgevel van het zuidertransept inclusief de traptoren.

De buitenplaats Nijenrode heeft zijn oorsprong in een 13de eeuws kasteel. Belangrijke uitbreidingen en restauraties hebben zich onder meer in de 17de eeuw voorgedaan onder Johan Ortt. Vanaf 1907 was de buitenplaats in het bezit van de Amsterdamse koffiehandelaar Michiel Onnes. Hij liet het kasteel, waaronder de toren, onder leiding van architect E.G. Wentinck herstellen naar een 17de eeuwse situatie. Nu zetelt Nijenrode Universiteit in het kasteel. Eerder is vanuit het fonds Erfgoedparels subsidie verstrekt voor de restauratie van de oranjerie (2016), het menageriecomplex (2017), de nutstuin en tuinmuur (2018), het poortgebouw met toegangsbrug (2020) en voor de restauratie van het koetshuis (2021 en 2022). Nu wordt subsidie gevraagd voor de restauratie van de klokkentoren van het hoofdhuis. 

Dit orgel staat in de dorpskerk van Nieuwer ter Aa. Het is in Engeland gebouwd en geschonken aan de kerk door de zeer rijke Engelsman George Hudson Earle. Hij deed dit na het overlijden van zijn echtgenote Kitty van Reede van Ter Aa. Kitty was de laatste telg uit dit geslacht. Haar echtgenoot schonk het orgel om de herinnering aan haar levend te houden in het dorp waar zij vandaan kwam. Het is gemaakt in 1898 door een van de meest gerenommeerde Engelse orgelbouwers, Foster & Andrew in Hull. Het is bijzonder dat een Nederlands kerkorgel is gebouwd door een Engelse orgelbouwer. Dat is te zien aan de vormgeving en te horen aan de bijzondere romantische klank. Het orgel zal volledig gerestaureerd worden. 

Kasteelbos Renswoude bestaat uit de in de 17e eeuw aangelegde tuinen rondom kasteel Renswoude. De Hollands-classicistische tuinen kregen begin van de 18e eeuw een meer Frans-classicistisch aanzien door onder meer de aanleg van het in totaal 900 meter lange grand canal. Begin van de 19e eeuw werd het park heraangelegd in de landschapsstijl van J.D. Zocher sr. In het kasteelpark staan oude loofbomen met een gemiddelde leeftijd van 150 jaar. De inrichting van het park is zo ontworpen dat er op elk punt in het park een doorkijk is naar het Kasteel dat uit 1654 stamt. De restauratie van het park bestaat van het vervangen van hek langs de Dorpsstraat,  herstel van kademuur en cascades, paden en waterput. 

Het cellencomplex met dienstwoningen, grotendeels gebouwd in 1851-’56 naar ontwerp van architect I. Warnsinck, onder directie van Rijkswaterstaat. De gevangenis op Wolvenburg heeft een centrale hal, van waaruit het toezicht plaatsvond op de drie vleugels waarin de gevangenen individueel in hun cel waren ondergebracht. Twee van de drie vleugels waren bestemd voor mannen, de derde vleugel kende cellen voor vrouwelijke gevangenen. Aan het eind van iedere vleugel bevonden zich de luchtkooien. Tot de sluiting in 2014 was het de oudste cellulaire gevangenis van Nederland die nog als penitentiaire inrichting in gebruik was.

Vorig jaar is een aanvraag toegekend voor restauratie van het administratiegebouw en twee dienstwoningen. De werkzaamheden binnen deze aanvraag betreffen de restauratie van de vleugels van het cellencomplex waarbij duurzaamheidsmaatregelen worden toegepast.

Kasteel Sterkenburg ligt in de gemeente Driebergen-Rijsenburg. De burcht heeft een hoge, karakteristieke middeleeuwse ronde toren. In de loop van de eeuwen veranderde het kasteel herhaaldelijk van uiterlijk. Tussen 1848 en 1867 vonden de laatste ingrijpende verbouwingen plaats en kreeg de burcht zijn huidige uiterlijk. De provincie heeft in 2016 voor de restauratie van een deel van de gevels en de brug bijgedragen met 225.000 euro. In 2023 is er een subsidie van 375.000 euro verstrekt voor het herstel van het metselwerk en van natuursteen van de gevels, de balkons, de bordestrap, de gewelven in de kelder en het monumentale terras aan de achterzijde. De huidige aanvraag richt zich op het interieur waarbij ook duurzaamheidsmaatregelen worden toegepast. Deze is in de 2^e helft van de 19e eeuw tot stand gekomen, maar bevat ook nog enkele 18e-eeuwse elementen. 

De Rijtuigenloods is een voormalige treinreparatiewerkplaats in Amersfoort. Het pand werd gebouwd tijdens de aanleg van de werkplaats in 1904. Het was de grootste werkplaats op het terrein. De loods is ontworpen door Dirk Margadant, de huisarchitect van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij. Het pand heeft de kenmerkende industriële bouwstijl uit het beging van de twintigste eeuw. In de loods werden goederenwagons geschilderd, gereviseerd en onderhouden. In 2000 heeft de NS de werkplaats gesloten en is de loods tegenwoordig een evenementenlocatie. Restauratie is gericht op het exterieur waarbij duurzaamheidsmaatregelen worden toegepast.

Het stadhuis dateert uit 1666 en bevindt zich aan de Markt in het historische centrum van Wijk bij Duurstede. Het stadhuis is uitgevoerd in de stijl van het classicisme. De nadruk lag niet zozeer op decoratie, maar vooral op harmonische verhoudingen en symmetrie in het volume, de voorgevel en de plattegrond. Van oudsher heeft het stadhuis gefunctioneerd als zetel van het stadsbestuur, rechtbank en gevangenis. Het stadhuis is door de eeuwen heen verschillende keren verbouwd en zal na de restauratie vanaf 2022 gebruikt worden als VVV-kantoor, trouwlocatie, vergaderruimte en museum. De restauratie van het oude Stadhuis is in mei 2022 gestart waarbij subsidie uit het fonds Erfgoedparels is verstrekt. Tijdens de werkzaamheden zijn nieuwe gebreken aangetroffen die niet tijdens de vooronderzoeken in 2020 geconstateerd konden worden. Daarom is er in 2023 nog een subsidie verleend waarna de huidige deelaanvraag is ingediend voor een aantal onderdelen in het interieur  Daarbij worden ook duurzaamheidsmaatregelen toegepast. 

De boerderij, kop-romptype is gebouwd door een Noord Hollandse boer in 1879 op de plaats van een oudere boerderij. Het is een van de eerste boerderijen in de polder Groot Mijdrecht. De boerderij is gebouwd op Noord-Hollandse wijze en zo licht mogelijk uitgevoerd in verband met de bodemgesteldheid. Het stenen voorhuis heeft een gedekt zadeldak met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen. Het achterhuis wordt afgedekt door een rietgedekt driezijdig schilddak. Vanaf de jaren zestig is het gebied dicht bij het dorp Mijdrecht herbestemd tot bedrijven- en kantorenterrein waarbij deze boerderij steeds meer als een laatste restant uit het agrarisch verleden van de polder behouden is gebleven. De restauratie is met name gericht op het exterieur waarbij duurzaamheidsmaatregelen worden toegepast.

Het gebouw van de Utrechtse vestiging van de Winkel van Sinkel komt uit 1837. Het pand aan de Oudegracht 156 werd verbouwd tot winkelhuis. Het werd een groots extravagant neoklassiek gepleisterd gebouw met enorme zuilen  die in Engeland werden gemaakt. In de loop van de tijd kregen de warenhuizen steeds meer concurrentie, bijvoorbeeld van Vroom & Dreesmann en de Bijenkorf. Uiteindelijk kon de Winkel van Sinkel deze concurrentie het hoofd niet meer bieden. In 1912 hield de firma van Sinkel op met bestaan. Het pand aan de Oudegracht heeft zijn oorspronkelijke naam behouden en tegenwoordig staat het ook bekend als een Horecawarenhuis. 

De restauratie van de Winkel van Sinkel is gericht het exterieur. De restauratie van het Koesthuis richt zicht op herstel van de fundering. 

De geschiedenis van Slot Zuylen gaat al achthonderd jaar terug. Ooit gebouwd als woontoren in de 13e eeuw door Steven van Zuylen. Later werd het een indrukwekkende gotisch waterslot onder Graaf Willem van Rennenberg. De hoektorens van het kasteel, de kerker en verschillende gewelven in het kasteel herinneren daar nog aan. Midden 18e eeuw onderging het kasteel een gigantische verbouwing in opdracht van Diederik Jacob van Tuyll van Serooskerken. Hij transformeerde het kasteel naar een landhuis naar Franse mode, met een groot voorplein omgeven door formele tuinen. 

Tot 1952 bleef het in de familie waarna zij het als een van de eerste families in Nederland hun kasteel als museum openstelden. De restauratie is met namen gericht op herstel van het exterieur. 

Welke verhalen zijn er te vertellen over het voormalige hoofdpostkantoor aan de Neude? Met hulp van het Parelfonds wordt het gebouw nu gerestaureerd.

Met sla in de broeibakken en peren langs de muur levert de moestuin op Nyenrode in Breukelen al 100 jaar een goede oogst. Tijd voor renovatie.

Verdedigingswerk, laboratorium, botanische tuin, sterrenwacht. Bastion Sonnenborgh heeft een rijke geschiedenis.

De middeleeuwse Hamtoren in Vleuten in oude glorie terugbrengen en er tegelijk een duurzame woning en geluidsstudio van maken? Het kan!

Als stenen konden praten…. inwoners zamelen geld én stenen in voor behoud van de verdedigingswal van Montfoort. Het Parelfonds droeg bij.

Is het Art Deco? Modern Bouwen? Het Jongeriuscomplex is uniek. De Utrechtse ondernemer Jan Jongerius bouwde het zelf.

Zoenen met de stalknecht onder het dakplat? Ontdek de tot nu toe verborgen, gerestaureerde kamers van kasteel de Haar in Haarzuilens.

Hoe vind je de klank terug van het Bätzorgel uit 1787 van de Pieterskerk in Breukelen? Orgelrestaurateur Hans van Rossum legt uit.