In de plannen van de Utrechtse stadswijk Merwede is niet alleen aandacht voor goede voorzieningen en meer groen, maar er wordt ook ‘netbewust’ gebouwd. Dat houdt in dat onder andere ontwikkelaars rekening houden met het overbelaste elektriciteitsnet. Zo kan er toch gebouwd worden in de stad waar de woningnood zo hoog is.
“Deze nieuwbouw is mogelijk omdat de provincie Utrecht samen met andere partners meedenkt over oplossingen die het elektriciteitsnet minder belasten. Daardoor kan het bouwen toch doorgaan. Daar ben ik heel blij mee, “ zegt Martijn Stemerdink senior projectontwikkelaar bij Jansen de Jong Projectontwikkeling.
Nieuwbouw kan doorgaan dankzij samenwerking tussen provincie en partners, met slimme oplossingen die het elektriciteitsnet ontlasten.
Stroomuitval
De woningnood in de provincie Utrecht is erg hoog. Om hier wat aan te doen heeft de provincie de ambitie om de woningbouw te versnellen en elk jaar 10.000 woningen te bouwen. Die huizen kunnen niet zoals vroeger zomaar gebouwd worden, nieuwbouw wordt steeds ingewikkelder door onder andere hoge bouwkosten en stikstof. Maar er speelt nog iets mee. In Nederland zijn we meer elektriciteit gaan gebruiken. Niet alleen doordat we minder gas gebruiken, maar ook door de stijging van het aantal elektrische auto’s. Het gestegen elektriciteitsgebruik veroorzaakt file op het elektriciteitsnet. Ook wel netcongestie genoemd.
Het gevolg van die filevorming is dat, wanneer er geen maatregelen genomen worden, de stroom vaker kan uitvallen op bepaalde momenten van de dag, de piekmomenten. Dat is in de ochtend wanneer vele mensen opstaan, douchen en hun huizen gaan verwarmen en aan het begin van de avond wanneer mensen thuiskomen van hun werk en gaan koken.
Code rood
Het is echt code rood wat dat betreft. Vooral in de provincie Utrecht is het stroomnet erg overbelast. Er worden nu wel nieuwe stroomkasten gebouwd en extra elektriciteitskabels gelegd, maar het duurt nog een tijd voordat het netwerk helemaal is verbeterd.
Op dit moment staan grote stroomverbruikers, zoals bijvoorbeeld scholen en winkels, gemiddeld twee jaar op een wachtlijst om aangesloten te worden op het elektriciteitsnet. Dit zou in de toekomst ook kunnen gebeuren bij nieuwbouwwoningen als het probleem groter wordt. Deze onzekerheid over het stroomnet wordt het bouwen van nieuwe wijken lastig, want wie wil nou in een wijk wonen zonder winkels en een school?
Netbudget is nu een goede oplossing om stroomstoringen te voorkomen.
Slimme oplossing
De provincie, Stedin, gemeente Utrecht en andere bedrijven in Merwede hebben samen een slimme oplossing gevonden om wel een nieuwe wijk te kunnen bouwen met de nodige voorzieningen zoals winkels en een basisschool: een groepscontract. Dit is een contract waarin is afgesproken hoeveel energie een hele wijk maximaal mag verbruiken vanaf de bouw maar ook vanaf het moment dat de wijk helemaal bewoond is. Dit wordt het netbudget genoemd. Het netbudget zorgt ervoor dat er slimmer omgegaan wordt met energie. Door bijvoorbeeld in de piekuren het bouwoverleg te plannen, wordt er stroom bespaard doordat een deel van de machines stilstaat. Deze besparing kan vervolgens gebruikt worden voor de bouw van extra woningen en daarom heeft deze aanpak absoluut meerwaarde voor andere woningbouwprojecten in onze provincie.
Energie besparen
Stemerdink: “Ook zouden we moeten kijken naar het slimmer gebruiken van de energie in huis. Hoe kunnen we mensen stimuleren om op andere momenten in de dag hun vaatwasser aan te zetten of ‘s nachts de auto te gaan laden. Het gaat dus om meer dan alleen het verwarmen van het huis. Het gaat erom het energiegebruik zo laag mogelijk te houden, want in de toekomst gaan we alleen nog maar meer elektriciteit gebruiken.”
Lange termijn
Of het werken met netbudgetten de definitieve oplossing is, weet Stemerdink niet. “Voor nu zijn ze een goede stap om stroomstoringen te voorkomen.”
Ook na 2030 blijven netbudgetten nodig om te voorkomen dat het stroomnet weer te vol raakt. Het duurt nog jaren voordat er overal genoeg ruimte op het net is. Daarom is het nodig anders te bouwen en ontwikkelen, en netbudgetten helpen hierbij.