Utrechtse Venen

De bodem in de Utrechtse Venen varieert van veen tot klei-op-veen. Aan de rand van het gebied bevindt zich het zeer stikstofgevoelige Natura 2000-gebied Botshol. Botshol is een oud laagveenverlandingsgebied met veel water. Het is een belangrijk gebied voor veel vogelsoorten. Botshol ligt dichtbij de provinciegrens. Daarom stemt de provincie Utrecht voor dit gebied veel af met de provincie Noord-Holland.

De veenbodems in het Utrechtse veenweidegebied dalen op veel plekken tussen 2 en 10 mm per jaar. Dit komt door oxidatie van het veen. De bodemdaling leidt tot problemen, zoals hogere kosten voor de infrastructuur en het waterbeheer en ongewenste uitstoot van broeikasgassen. Vanwege dit laatste is in het Klimaatakkoord afgesproken om de uitstoot van de broeikasgassen uit veenbodems fors te verminderen. Dat kan door grondwaterstanden te verhogen en zo oxidatie van het veen tegen te gaan.

Voor de veenweidegebieden vraagt het Nationaal Programma Landelijk Gebied in de provinciale gebiedsprogramma’s een uitwerking op maatregelenniveau.

Grondwaterstanden verhogen

In de Regionale Veenweiden Strategie (RVS) Utrechtse veenweiden(februari 2022) staat hoe we deze doelstelling in overleg met de agrarische sector willen realiseren. Het vraagt belangrijke keuzes om ook in droge perioden voldoende water beschikbaar te hebben om de veenbodems nat te houden. De keuzes staan in de Tweede Kamerbrief van 25 november 2022 'Water en Bodem Sturend'.

Herstel van de (weide)vogelstand

Grote delen van het Utrechtse veenweidegebied zijn weidevogelkerngebied. Herstel van de weidevogelstand is hier een belangrijke prioriteit (Aanvalsplan Grutto. Verder verwachten we dat de (Europese) Vogel- en Habitatrichtlijndoelen gevolgen zullen hebben voor dit  gebied. Deze doelen zijn overigens nog niet gepubliceerd.

Natuurherstel

En zijn er opgaven voor meer natuur (vanuit Natuurnetwerk Nederland), agrarische natuur voor weidevogels en groenblauwe dooradering, zoals natuurvriendelijke oevers.

Integrale aanpak

In het veenweidegebied liggen mogelijkheden om samen te werken met andere opgaven, zoals die van de energietransitie, van Groen Groeit Mee en van de Groenblauwe dooradering.

De plannen voor dit gebied zullen de komende jaren steeds concreter worden. Zodra er meer duidelijk is, houden wij u hier op de hoogte.

Provincie Noord-Holland, het waterschap, gemeente(n), natuurorganisaties, bewonersdelegaties, terreinbeheerders en vertegenwoordigers van de agrariërs.